TẠM ỨNG ÁN PHÍ

 Tạm ứng án phí là khoản tiền mà người khởi kiện có nghĩa vụ phải nộp để Tòa án thụ lý giải quyết vụ án. Tòa án chỉ thụ lý vụ án khi người khởi kiện xuất trình biên lai tạm nộp án phí dân sự sơ thẩm. Nếu người khởi kiện không nộp hoặc nộp không đủ tiền tạm ứng án phí sơ thẩm thì Tòa án không thụ lý vụ án. Tòa án sau khi kiểm tra đơn khởi kiện và các tài liệu, chứng cứ kèm theo, xác định được người khởi kiện đã đáp ứng đầy đủ các điều kiện nêu trên, sẽ tiến hành thông báo nộp tạm ứng án phí sơ thẩm cho người khởi kiện biết (trừ trường hợp họ được miễn nộp tiền tạm ứng án phí hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí) để họ làm thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí.

1. Cách xác định nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí sơ thẩm và dự tính số tiền tạm ứng án phí.

Để xác định người khởi kiện có phải nộp tiền tạm ứng án phí cũng như mức tiền tạm ứng án phí mà người khởi kiện phải nộp, chúng ta cần phải căn cứ vào nội dung tranh chấp, yêu cầu của người khởi kiện cũng như các quy định của pháp luật về án phí, cụ thể là Điều 143, 146, 147 BLTTDS năm 2015 (BLTTDS) và Nghị quyết số 326 /2016/UBTVQH 14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ quốc hội khóa 14 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí tòa án.

Xác định nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm: Theo quy định tại Điều 25 Nghị quyết số 326/2016/ ngày 30/12/2016 thì:

–  Nguyên đơn, bị đơn có yêu cầu phản tố, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập trong vụ án về tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động phải nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm, trừ trường hợp không phải nộp tiền tạm ứng án phí hoặc được miễn nộp tiền tạm ứng án phí.

– Trường hợp vụ án có nhiều nguyên đơn mà mỗi nguyên đơn có yêu cầu độc lập thì mỗi nguyên đơn phải nộp tiền tạm ứng án phí theo yêu cầu riêng của mỗi người. Trường hợp các nguyên đơn cùng chung một yêu cầu thì các nguyên đơn phải nộp chung tiền tạm ứng án phí.

–  Trường hợp vụ án có nhiều bị đơn mà mỗi bị đơn có yêu cầu phản tố độc lập thì mỗi bị đơn phải nộp tiền tạm ứng án phí theo yêu cầu riêng của mỗi người. Trường hợp các bị đơn cùng chung một yêu cầu phản tố thì các bị đơn phải nộp chung tiền tạm ứng án phí.

– Trường hợp vụ án có nhiều người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập thì mỗi người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phải nộp tiền tạm ứng án phí theo yêu cầu riêng của mỗi người. Trường hợp những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cùng chung một yêu cầu độc lập thì họ phải nộp chung tiền tạm ứng án phí.

– Trường hợp đình chỉ việc dân sự và thụ lý vụ án để giải quyết theo quy định tại khoản 5 Điều 397 của Bộ luật tố tụng dân sự thì Tòa án phải yêu cầu đương sự nộp tiền tạm ứng án phí dân sự giải quyết vụ án theo thủ tục chung.

2. Các trường hợp không phải nộp tiền tạm ứng án phí: ( Điều 11-Nghị quyết 326/2016/ ngày 30/12/2016) đó là:

          –  Cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, lợi ích công cộng, lợi ích nhà nước theo quy định tại Điều 187 của Bộ luật tố tụng dân sự

– Ngân hàng chính sách xã hội khởi kiện vụ án để thu hồi nợ vay trong trường hợp Ngân hàng chính sách xã hội cho vay đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác;

– Các trường hợp khác không phải nộp tiền tạm ứng án phí, án phí mà pháp luật có quy định…

3. Các trường hợp được miễn nộp toàn bộ tiền tạm ứng án phí (Điều 12 – Nghị quyết 326/ NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016)

– Người lao động khởi kiện đòi tiền lương, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, tiền bồi thường về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; giải quyết những vấn đề bồi thường thiệt hại hoặc vì bị sa thải, chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật;

– Người yêu cầu cấp dưỡng, xin xác định cha, mẹ cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự;

– Người yêu cầu bồi thường về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín;

– Trẻ em; cá nhân thuộc hộ nghèo, cận nghèo; người cao tuổi; người khuyết tật; người có công với cách mạng; đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; thân nhân liệt sĩ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận gia đình liệt sĩ.

4. Các trường hợp được miễn nộp một phần tiền tạm ứng án phí (Điều 13- Nghị quyết 326/ NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016:

– Người gặp sự kiện bất khả kháng dẫn đến không có đủ tài sản để nộp tạm ứng án phí, án phí, tạm ứng lệ phí Tòa án, lệ phí Tòa án có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú thì được Tòa án giảm 50% mức tạm ứng án phí, án phí, tạm ứng lệ phí Tòa án, lệ phí Tòa án mà người đó phải nộp.

Đối với trường hợp người khởi kiện được miễn nộp tiền tạm ứng án phí (miễn nộp toàn bộ hoặc một phần tiền tạm ứng án phí) thì trong hồ sơ đề nghị miễn, giảm tạm ứng án phí họ phải có đơn  đề nghị nộp cho tòa án có thẩm quyền có đầy đủ các nội dung theo quy định tại khoản 2 Điều 14 – Nghị quyết 326. Nộp kèm theo đơn là các tài liệu, chứng cứ chứng minh thuộc trường hợp được miễn. Đơn đề nghị miễn nộp một phần tiền tạm ứng án phí phải có xác nhận của UBND xã, phường, thị trấn nơi người khởi kiện cư trú. Do đó, Thẩm phán phải kiểm tra đơn đề nghị miễn nộp tiền tạm ứng án phí và các tài liệu chứng cứ kèm theo đơn đối chiếu với các quy định của pháp luật về án phí Tòa án để quyết định chấp nhận hoặc không chấp nhận việc miễn nộp tiền tạm ứng án phí.

5. Về thẩm quyền miễn giảm tạm ứng án phí: Theo Điều 15 Nghị quyết 326 thì:

– Trước khi thụ lý vụ án, Thẩm phán được Chánh án Tòa án phân công có thẩm quyền xét đơn đề nghị miễn, giảm tạm ứng án phí sơ thẩm.

–  Sau khi thụ lý vụ án, Thẩm phán được Chánh án Tòa án phân công giải quyết vụ án có thẩm quyền xét đơn đề nghị miễn, giảm tạm ứng án phí của bị đơn có yêu cầu phản tố, của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập trong vụ án.

– Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn đề nghị miễn, giảm tạm ứng án phí, án phí và tài liệu, chứng cứ chứng minh thuộc trường hợp được miễn, giảm, Tòa án thông báo bằng văn bản về việc miễn, giảm hoặc không miễn, giảm tạm ứng án phí, án phí. Trường hợp không miễn, giảm thì phải nêu rõ lý do.

6. Cách tính tiền tạm ứng án phí:

Về nguyên tắc đương sự phải nộp tiền tạm ứng án phí (trừ trường hợp được miễn), thì Tòa án mới thụ lý vụ án, thụ lý yêu cầu phản tố hoặc yêu cầu độc lập. Tòa án có trách nhiệm xác định số tiền tạm ứng án phí phải nộp và thông báo bằng văn bản cho đương sự thực hiện nộp tiền.

Người có nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí trong vụ án dân sự không có giá ngạch phải nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm bằng mức án phí dân sự sơ thẩm không có giá ngạch. Mức tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm trong vụ án dân sự có giá ngạch bằng 50% mức án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch mà Tòa án dự tính theo giá trị tài sản có tranh chấp do đương sự yêu cầu giải quyết nhưng tối thiểu không thấp hơn mức án phí dân sự sơ thẩm trong vụ án dân sự không có giá ngạch. Mức án phí dân sự sơ thẩm được quy định tại Danh mục án phí, lệ phí tòa án kèm theo nghị quyết 326/2016/ NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016. Đây là cơ sở để chúng ta xác định số tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm.

          Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được thông báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm, nguyên đơn, bị đơn có yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí, trừ trường hợp có lý do chính đáng như trường hợp có trở ngại khách quan hoặc trường hợp bất khả kháng.

Đối với trường hợp có trở ngại khách quan hoặc bất khả kháng thì thời gian do có trở ngại khách quan hoặc bất khả kháng không tính vào thời hạn nộp tiền tạm ứng án phí (điểm d, khoản 1 Điều 192 BLTTDS). Trở ngại khách quan “là những trở ngại do hoàn cảnh khách quan tác động như: thiên tai, địch họa, nhu cầu chiến đấu, phục vụ chiến đấu. “Bất khả kháng” là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép. Ví dụ: do ốm đau, tai nạn phải điều trị tại bệnh viện… nằm ngoài tầm kiểm soát của người khởi kiện nên họ không thể thực hiện được việc nộp tiền tạm ứng án phí.

Hết thời hạn 7 ngày mà người khởi kiện không nộp cho Tòa án biên lai nộp tiền tạm ứng án phí (trừ trường hợp người khởi kiện được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí hoặc có trở ngại khách quan, sự kiện bất khả kháng) thì Tòa án sẽ trả lại đơn khởi kiện.

DANH MỤC

ÁN PHÍ, LỆ PHÍ TÒA ÁN
(Ban hành kèm theo Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30 tháng 12 năm 2016)

A. DANH MỤC ÁN PHÍ

Stt	Tên án phí	Mức thu
I	Án phí hình sự
1	Án phí hình sự sơ thẩm	200.000 đồng
2	Án phí hình sự phúc thẩm	200.000 đồng
II	Án phí dân sự
1	Án phí dân sự sơ thẩm
1.1	Đối với tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, lao động không có giá ngạch	300.000 đồng
1.2	Đối với tranh chấp về kinh doanh, thương mại không có giá ngạch	3.000.000 đồng
1.3	Đối với tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình có giá ngạch
a	Từ 6.000.000 đồng trở xuống	300.000 đồng
b	Từ trên 6.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng	5% giá trị tài sản có tranh chấp
c	Từ trên 400.000.000 đồng đến 800.000.000 đồng	20.000. 000 đồng + 4% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 400.000.000 đồng
d	Từ trên 800.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng	36.000.000 đồng + 3% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt 800.000.000 đồng
đ	Từ trên 2.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng	72.000.000 đồng + 2% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt 2.000.000.000 đồng
e	Từ trên 4.000.000.000 đồng	112.000.000 đồng + 0,1% của phần giá trị tài sản tranh chấp vượt 4.000.000.000 đồng.
1.4	Đối với tranh chấp về kinh doanh, thương mại có giá ngạch
a	Từ 60.000.000 đồng trở xuống	3.000.000 đồng
b	Từ trên 60.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng	5% của giá trị tranh chấp
c	Từ trên 400.000.000 đồng đến 800.000.000 đồng	20.000.000 đồng + 4% của phần giá trị tranh chấp vượt quá 400.000.000 đồng
d	Từ trên 800.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng	36.000.000 đồng + 3% của phần giá trị tranh chấp vượt quá 800.000.000 đồng
đ	Từ trên 2.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng	72.000.000 đồng + 2% của phần giá trị tranh chấp vượt 2.000.000.000 đồng
e	Từ trên 4.000.000.000 đồng	112.000.000 đồng + 0,1% của phần giá trị tranh chấp vượt 4.000.000.000 đồng
1.5	Đối với tranh chấp về lao động có giá ngạch
a	Từ 6.000.000 đồng trở xuống	300.000 đồng
b	Từ trên 6.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng	3% giá trị tranh chấp, nhưng không thấp hơn 300.000 đồng
c	Từ trên 400.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng	12.000.000 đồng + 2% của phần giá trị có tranh chấp vượt quá 400.000.000 đồng
d	Từ trên 2.000.000.000 đồng	44.000.000 đồng + 0,1% của phần giá trị có tranh chấp vượt 2.000.000.000 đồng
2	Án phí dân sự phúc thẩm
2.1	Đối với tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, lao động	300.000 đồng
2.2	Đối với tranh chấp về kinh doanh, thương mại	2.000.000 đồng
III	Án phí hành chính
1	Án phí hành chính sơ thẩm	300.000 đồng
2	Án phí hành chính phúc thẩm	300.000 đồng

B. DANH MỤC LỆ PHÍ TÒA ÁN

Stt	Tên lệ phí	Mức thu
I	Lệ phí giải quyết việc dân sự
1	Lệ phí sơ thẩm giải quyết yêu cầu về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động	300.000 đồng
2	Lệ phí phúc thẩm giải quyết yêu cầu về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động	300.000 đồng
II	Lệ phí Tòa án khác
1	Lệ phí yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam bản án, quyết định của Tòa án nước ngoài; phán quyết của trọng tài nước ngoài
a	Lệ phí công nhận và cho thi hành tại Việt Nam bản án, quyết định của Tòa án nước ngoài; phán quyết của Trọng tài nước ngoài	3.000.000 đồng
b	Lệ phí kháng cáo quyết định của Tòa án về việc công nhận và cho thi hành tại Việt Nam bản án, quyết định của Tòa án nước ngoài; phán quyết của Trọng tài nước ngoài	300.000 đồng
2	Lệ phí giải quyết yêu cầu liên quan đến việc Trọng tài thương mại Việt Nam giải quyết tranh chấp theo quy định của pháp luật về Trọng tài thương mại
a	Lệ phí yêu cầu Tòa án chỉ định, thay đổi trọng tài viên	300.000 đồng
b	Lệ phí yêu cầu Tòa án xem xét lại phán quyết của Hội đồng trọng tài về thỏa thuận trọng tài, về thẩm quyền giải quyết vụ tranh chấp của Hội đồng trọng tài; đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc	500.000 đồng
c	Lệ phí yêu cầu Tòa án áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời liên quan đến trọng tài; yêu cầu Tòa án thu thập chứng cứ, triệu tập người làm chứng	800.000 đồng
d	Lệ phí kháng cáo quyết định của Tòa án liên quan đến trọng tài	500.000 đồng
3	Lệ phí nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản	1.500.000 đồng
4	Lệ phí xét tính hợp pháp của cuộc đình công	1.500.000 đồng
5	Lệ phí bắt giữ tàu biển	8.000.000 đồng
6	Lệ phí bắt giữ tàu bay	8.000.000 đồng
7	Lệ phí thực hiện ủy thác tư pháp của Tòa án nước ngoài tại Việt Nam	1.000.000 đồng
8	Lệ phí ủy thác tư pháp ra nước ngoài	200.000 đồng
9	Lệ phí cấp bản sao giấy tờ, sao chụp tài liệu tại Tòa án	1.500 đồng/trang A4

Trên đây là nội dung tư vấn chung theo quy định pháp luật. Đối với từng trường hợp cụ thể của Quý khách vui lòng liên hệ Luật Hoàng Nghiêm để được giải đáp
Mail: hoangnghiemlaw@gmail.com
Tel: 0975759085 – 0974996372